امیرالمؤمنین(ع) فرمودند: هر که از کارها عبرت گیرد بر درستی آن‌ها آگاه گردد. غررالحکم، جلد 5، صفحه 474، به نقل از آثارالصادقین، آیت‌الله احسان‌بخش.

لازم است برای بیداری نسل‌های آینده و جلوگیری از غلط نویسی مغرضان، نویسندگان متعهد با دقت تمام به بررسی دقیق تاریخ این نهضت اسلامی بپردازند. امام خمینی(قدس سره)، صحیفه امام، ج 3، ص 434.

 

اسناد بدون شرح

اظهارات سرهنگ علی‌قلی راسته در مورد آتش سوزی سینما رکس آبادان


تاریخ انتشار: 27 مرداد 1403


اظهارات سرهنگ ستاد على‌قلى راسته در مورد وقایع اخیر ایران

در ساعت 1700 روز 2 / 6 / 1357 نامبرده بالا که جمعى مرکز فرماندهى ستاد بزرگ ارتشتاران مى‌باشد ضمن صحبت پیرامون واقعه اخیر سینما رکس آبادان اظهار داشت: آنچه مسلم است سهل‌انگارى مأمورین اعم از انتظامى و یا خدمات شهرى موجب گسترش آتش‌سوزى و بروز فاجعه کشتار جمعى شده است و در این رویداد نقش رئیس شهربانى آبادان نمی‌تواند بى‌تأثیر باشد و آنچه که حائز اهمیت است نامبرده در وقایع قم که منجر به کشتار جمعى مردم شد رئیس شهربانى آنجا بود و در زمان واقعه آبادان نیز رئیس شهربانى آبادان بوده و این امر نمی‌تواند تصادفى باشد و در اینجا دو فرض وجود دارد یکى اینکه اصولاً نامبرده مقاصد خاصى براى دامن زدن به آشوب دارد و دوم اینکه ممکن است وظیفه‌اى در این مورد به عهده نامبرده محول شده باشد و اضافه کرد که فرض دوم با توجه به این که تیمسار ارتشبد ازهارى[1] در مقابل سئوال نیروى دریایى، دستور اکید و صریح داده است که از تیراندازى به مردم خوددارى شود، متزلزل می‌گردد و همان فرض اول قوت می‌گیرد مگر اینکه شهربانى یا ساواک روش دیگرى در مقابله با آشوب‌هاى اخیر داشته باشند. یاد شده همچنین افزود قصد دارد بازنشسته شود زیرا چنانچه آشوب‌هاى اخیر پیشرفت نماید وى حالت چوب هر دو سر طلا خواهد داشت چون که در حال حاضر در ارتش طرفى نبسته است و چنانچه مهاجمین پیروز شوند نیز مورد اتهام از سوى مخالفین قرار خواهد گرفت براى این که اولاً افسر ارتش است و ثانیا دوره‌هاى رنجر و هوابرد و گریلا را در آمریکا دیده است و مدتها در نیروهاى مخصوص خدمت کرده و این شبهه را براى  مخالفین ایجاد  می‌نماید که حتما تاکنون در سرکوبى مخالفین  اقدام  نموده  است در حالی که خودش و همکارانش می‌دانند که حتى پیشنهاد معاونت ساواک فارس و ریاست ساواک زاهدان را نپذیرفته و حتى در حمله سال‌هاى قبل نیروهاى مخصوص به دانشگاه تهران از تیمسار خسروداد[2] خواسته بود که وى را از مأموریت‌ها دور دارد و اضافه نمود زمانی که در لشگر گارد خدمت می‌کرده و عضو دادگاه نظامى بوده همیشه در جانب رعایت حق و حقیقت از محکوم کردن درجه‌داران و نظامیان مورد محاکمه خوددارى نموده است یاد شده در پایان گفتارش صحبت‌هاى خود را محرمانه تلقى و به طرف تماس توصیه نموده که از گفتن مطالب عنوان شده به دیگران خوددارى نماید.

نظریه شنبه: یاد شده دوستانى به اسامى ـ آقایان: شیرازى ـ فروهر ـ زالتاش ـ عصار ـ وزیرى ـ شهسوارى در ساواک دارد بنابراین محرمانه بودن مطالب مزبور در عبور از کانال مسیر فعالیت آقایان نامبرده تاکید می‌شود.

نظریه یکشنبه: تعیین وضعیت و بررسى در افکار، عقاید و احتمالاً تمایلات سیاسى افسر مذکور ضرورى به نظر می‌رسد. ضمنا با توجه به نظریه شنبه هرگونه اقدام مستقیم به حفاظت عامل لطمه خواهد زد. پریسا

نظریه سه‌شنبه: نظریه یکشنبه مورد تائید است.دهر

نظریه چهارشنبه: نظریه سه‌شنبه تائید می‌گردد. سپاهى

 

پی‌نوشت‌ها:


[1] . غلامرضا ازهارى در سال 1288 به دنیا آمد و پس از گذراندن دوره‌هاى نظامى در داخل و خارج از کشور درسال 1342 به درجه سپهبدى رسید. او مناصب مختلفى در ارتش شاهنشاهى داشت. در سال 1348 بازنشسته شد اما به دلیل اعتماد محمدرضا پهلوى به وى به ریاست ستاد بزرگ ارتشتاران رسید. وى پس از سقوط دولت شریف‌امامى و اعلام حکومت نظامى در سراسر ایران به ریاست دولت برگزیده شد و کابینه تشکیل داد. اما نخست‌وزیرى او طولى نکشید و رژیم شاه  بالاجبار شاهپور بختیار را 37 روز پیش از سقوط سلطنت به جاى او نشاند. 

[2] . منوچهر خسروداد از افسران عالى رتبه رژیم شاه بود. او وقتى ستوان دوم بود از طرف ارتش به فرانسه اعزام شد و در آن کشور دوره چتربازى و حمل‌ و نقل هوایى را گذارند. دوره معلمىچتربازى و پیاده نظام و مدرسه کماندویى را در امریکا طى کرد و در دانشگاه جنگ انگلستان نیز دوره دید. از او به عنوان خلبان رکوردشکن نام برده مى‌شد که توانسته بود اوج‌گیرى توسط هلى‌کوپتر را که رکوردش دست یک افسر امریکایى بود بشکند. خسروداد مناصب مختلفى در ارتش ایران داشت: ریاست مهمات ارتش در سلطنت‌آباد، ریاست ژاندارمرى فارس، معاون ژاندارمرى کشور و بالاخره  فرماندهى هوانیروز. سرلشگرخسروداد یکى از خشن‌ترین ژنرال‌هاى ارتش بود. او پس از انقلاب در دادگاه انقلاب اسلامى محاکمه و اعدام گردید. حمله به منزل آقاى شریعتمدارى که منجر به  شهید شدن دو تن از دانشجویان علوم دینى گردید و طرح کودتا علیه انقلاب از جمله اتهامات او بود.







منبع: انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، جلد 10، صفحه 56 و 57، مرکز بررسی اسناد تاریخی، چاپ اول، سال 1381.
 

تعداد مشاهده: 17588


مطالب مرتبط

تقویم تاریخ

کانال‌های اطلاع‌رسانی در پیام‌رسان‌ها

       
@historydocuments
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.