امیرالمؤمنین(ع) فرمودند: هر که از کارها عبرت گیرد بر درستی آن‌ها آگاه گردد. غررالحکم، جلد 5، صفحه 474، به نقل از آثارالصادقین، آیت‌الله احسان‌بخش.

لازم است برای بیداری نسل‌های آینده و جلوگیری از غلط نویسی مغرضان، نویسندگان متعهد با دقت تمام به بررسی دقیق تاریخ این نهضت اسلامی بپردازند. امام خمینی(قدس سره)، صحیفه امام، ج 3، ص 434.

 

شرحی بر اسناد

بازجویی فنی در زندان سیاسی، یعنی: متهم شکنجه شود و شکنجه شده است


تاریخ انتشار: 05 تير 1403

نمایی از یکی از اتاق‌های شکنجه کمیته مشترک ضد خرابکاری ساواک. در تصویر تندیس حسینی، شکنجه_گر معروف ساواک، دیده می‌شود.

«بازجویی فنی اصطلاحی است که به جای کلمه شکنجه در اسناد ساواک به کار می‌رفت.

در بولتن‌ها و گزارش‌های ساواک به جای این که بنویسند متهم شکنجه شده، می‌نوشتند متهم پس از بازجویی فنی اعتراف کرده است. در زندان‌های ساواک و شهربانی معمولاً به وسیله شکنجه از متهمان اعتراف گرفته می‌شد.

در دوره ریاست حسن پاکروان و قائم مقامی حسین فردوست تغییراتی در سازمان ساواک انجام شد و تلاش شد برای گرفتن اطلاعات از متهمان از شیوه‌های دیگری نیز از جمله بازجویی علمی استفاده شود. با روی کار آمدن نعمت‌الله نصیری، ساواک دوباره به همان شیوه‌های بازجویی فنی یا شکنجه روی آورد. به گفته فردوست، نصیری فردی بی‌سواد بود و راهی جز این نمی‌شناخت. دیگر این که بازجویان به دنبال رسیدن به موقعیت‌های سریع و صرف کردن کمترین انرژی برای گرفتن اعتراف بودند. در دوره‌های پایانی حکومت پهلوی نیز هر چه شرایط سیاسی و امنیتی حکومت رو به وخامت بیشتر می‌رفت بر شدت عمل بازجویان نیز افزوده می‌شد. از اواخر سال ۵۶ هم‌زمان با اوج گیری مبارزات مردم ایران و فشار سازمان‌های حقوق بشری بر حکومت شاه شکنجه و بازجویی فنی در زندان‌های شاه کاهش یافت.»[1]

 

پی‌نوشت:


[1] . دانشنامه زندان سیاسی دوره پهلوی، دفتر ادبیات انقلاب اسلامی حوزه هنری، چاپ اول، سال 1401، ج 1، ص 154. با اندکی ویراستاری.



 

تعداد مشاهده: 10221


مطالب مرتبط

تقویم تاریخ

کانال‌های اطلاع‌رسانی در پیام‌رسان‌ها

       
@historydocuments
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.