تحریم عید نوروز سال 1357 در بزرگداشت شهدای تبریز

08 مرداد 1398

بهار سال 1357 در حالى آغاز گشت که برپایى جشن نوروز از طرف بسیارى از گروه‌هاى اجتماعى تحریم شد. اعلامیه‌هاى فراوانى در واپسین روزهاى اسفند 56 در سراسر ایران توزیع گشت و از مردم خواسته شد که به احترام شهداى شهرهاى قم و تبریز نوروز را جشن نگیرند. در بیشتر شهرها مردم در مساجد جامع گرد هم آمدند و سخنرانان با محکوم کردن روش‌هاى برخورد رژیم شاه با تظاهرات مردم، یاد شهیدان را گرامى داشتند. سخنرانانى که با صراحت بیشترى سخن گفتند تاوان آن را با دستگیرى و تبعید پرداختند.

شعر زیر در اسفند سال 1356 در قریه «تنگ چنار» واقع در یکصد کیلومترى شهر یزد روى دیوار چسبانده شده بود. مأموران ژاندارمرى آن را پیدا مى‌کنند و خبر کشف این «اشعار ضد میهنى» را به ساواک یزد گزارش مى‌دهند.

 با وجود واکنش‌هاى سیاسى گروه‌هایى از مردم نسبت به نوروز 1357 که سعى کردند نشان دهند رویارویی‌هاى رژیم در زمستان سال 56 با مردم شهرهاى قم و تبریز، نوروز شادى را به کهنه روزى غم‌انگیز بدل کرد؛ محمدرضا پهلوى در این روز (1 / 1 / 57) پیامى به مناسبت آغاز سال نو داد و خود را «رهبر سرنوشت ملت» ایران نامید. شاه در این پیام عمل به کتاب «به سوى تمدن بزرگ» را تنها راه تأمین سرافرازى و نیکبختى ملت دانست. او به ادامه مبارزه با گران فروشى در سال جدید تأکید کرد و در باره موقعیت بین‌المللى ایران گفت: «کشور ما سال موفقیت‌آمیز دیگرى را به پایان رسانید و همچنان به صورت یک کانون ثبات و آرامش نقش خویش را در دنیاى آشفته و بحرانى در راه پشتیبانى از اصول صلح و تفاهم ایفا کرد.» (بولتن خبرگزارى پارس، ش، ص 1 تا 3) و در مورد اوضاع سیاسى کشور گفت: «با آزادی‌هاى فراوانى که اکنون در کشور ما وجود دارد امکان سوءاستفاده از این آزادی‌ها از جانب عواملى با ماهیت شناخته شده امرى قابل پیش‌بینى است. منتها استحکام و نیروى نظم اجتماعى و یکپارچگى ملى ما طورى است که هر تلاشى از این قبیل، پیشاپیش محکوم به شکست است.» (همان منبع) با این حال تاریخ در سال 1357 برخلاف میل و گمان شاه ورق خورد.

 

عید نداریم

روزى که دگرگون شود احکام خدا عید نداریم

روزى که ز مرجع شود اعلان عزا عید نداریم

روزى که جوانان و عزیزان سلحشور به زندان

تبعید بود رهبر شایسته ما عید نداریم

روزى که هزاران حق طلبان زیر شکنجه

گردند بخون غوطه ور از ظلم و جفا عید نداریم

در روز اسفناکترین فاجعه‌هاى قم و تبریز

که محو نخواهد شد از این خاطره‌ها عید نداریم

از وضع کنونى نبود هیچکس راضى و خشنود

آنگاه که آشوب بود در همه جا عید نداریم

روزى که جرائد به نمایندگى از فرقه مُزدور

توهین نمایند به تمام علماء عید نداریم

آنگاه که تبعید بود عده‌اى از روشنفکر و آگاه

دانشجو و بازارى و جمعى از فضلاء عید نداریم

در تازه‌ترین روزی که آغشته به خون جسم عزیزان

نگذشته چهل روز خون شهدا عید نداریم